Türkiye ticari araç üretimin­de ve ihracatında önemli bir oyuncu haline geldi. Her ne kadar son dönemde kapasite kullanımında sorunlar yaşansa da gelecek dönemlerde yerli üretim modellerin artışıyla birlikte sek­tör temsilcileri kapasitelerin tek­rar eski haline döneceğini yorum­luyor.

Hem hafif ticari modellerde hem de ağır ticari ve özellikle çeki­ci pazarında isminden oldukça söz ettiren markalar, küresel pazarda da adından söz ettirmeyi başarı­yor. Türkiye hafif ticari araç üreti­minde Avrupa’da neredeyse ikinci konumda fakat son dönemde Av­rupa’da da yaşanan ekonomik da­ralma bunu olumsuz olarak etkili­yor. 2025 Ocak-Mart döneminde Ağır Ticari Araçlar Derneği (TA­İD) verilerine göre, pazar yüzde 22 daraldı. Toplamda 7 bin 812 ağır ticari araç satıldı.

Fakat mart ayı iyi geçti. Çekici satışları yüzde 20 artarken, toplam araç satışların­da artış yüzde 33 oldu. Öte yandan Otomotiv Sanayi Derneği (OSD) verilerine göre de kapasite oranı yüzde 66 seviyesinde. Fakat Tür­kiye’de kararı alınmış yatırımlar ve kararı alınacak diğer yatırım­lar dikkate alındığında Türkiye’de toplam kapasite 3 milyona kadar çıkacak. Ve bunda hafif ve ağır ti­cari araçların da rolü büyük olacak. K0 projesi ve devreye alınacak ye­ni hafif araç projesi yerli sanayiye olumlu etki edecek.

Üretim hafif daraldı

OSD verilerine göre, 2025 yılının ilk 4 aylık dönemin­de geçen yılın aynı dönemi­ne göre otomotiv sanayii­nin toplam üretimi yüzde 2 azala­rak 464 bin 290 adet gerçekleşti. Ticari araç grubunda Ocak-Nisan 2025 döneminde üretim yüzde 3, ağır ticari araç grubunda yüzde 25 ve hafif ticari araç grubunda ise yüzde 1 geriledi.

Ticari araç paza­rı 2024 yılının ilk 4 aylık dönemine göre yüzde 6, ağır ticari araç pazarı yüzde 12, hafif ticari araç pazarı ise yüzde 5 küçüldü. Söz konusu dö­nemde, otomotiv sanayisinin ka­pasite kullanım oranı yüzde 66 ola­rak gerçekleşti. Kapasite otomobil ve hafif ticari araçlarda yüzde 67, kamyon grubunda yüzde 49, oto­büs-midibüs grubunda yüzde 60 ve traktörde yüzde 44 seviyesinde gerçekleşti.

Ticari araç ihracatı yüzde 9 arttı

OSD verilerine bakıldığında toplam ihracat sadece binek oto­mobil grubu çıkarıldığında yılın ilk çeyreğinde 138 bin 821 adede ulaştı. Geçen yılın aynı dönemin­de bu 126 bin 952 adette kalmıştı. Üretim ve pazarda ise otomobil ha­riç düşüş gerçekleşti. Bu dönemde otomobil ihracatı bir önceki yılın aynı dönemine göre yüzde 6 azalır­ken, ticari araç ihracatı ise yüzde 9 oranında arttı.

Minibüs üretimi pozitif ayrıştı

Yük ve yolcu taşıyan ticari araçlar üretimi, 2024 yılına gö­re Ocak-Nisan 2025 döneminde yüzde 3 seviyesinde azaldı. Ürün grubu bazında üretim otobüs­te yüzde 9, kamyonette yüzde 14, midibüste yüzde 15, kamyonda yüzde 30 oranlarında azalırken; minibüste yüzde 128 oranında artış yaşandı. Bu yılın Ocak-Ni­san döneminde minibüs ve kam­yonetlerin oluşturduğu hafif ti­cari araç pazarında ithalatın payı yüzde 79 olarak gerçekleşti.

Kamyon ve çekici pazarından ikinci en iyi mart rekoru

Avrupa Otomobil Üreticileri Birliği (The European Automobile Manufacturers’ Association – ACEA) değerlendirmesine göre kıtada ticari araç pazarı daralıyor. AB’de trafiğe kayıt edilmiş yeni hafif ticari araç satışları yüzde 12,2 oranında düşerken, bu azalmaya en büyük üç pazarın neden olduğu görüldü. İtalya yüzde 15,2’lik azalma ile en sert düşüşü kaydederken, onu yüzde 10,7 ile Fransa ve Almanya takip etti.

Buna karşılık İspanya’da yüzde 12,6’lık bir artış görüldü. Avrupa’daki bu daralma Türkiye’yi de etkiledi. 16 ton ve üstü kamyon ve çekici pazarı yılın ilk 2 ayındaki daralmanın ardından Mart 2025’te geçen yıla göre, büyüdü. Geçen yıl mart ayında 3 bin 305 adet olan pazar bu sene 3 bin 411’e çıktı. Mart ayında büyüme yüzde 3 seviyesinde gerçekleşirken, 10 yıllık ortalamalara göre artış yüzde 33 seviyesinde gerçekleşti. Mart ayında ulaşılan bu adetler ikinci en iyi mart ayı olarak dikkat çekti. Semi-Treyler araç pazarında da yükseliş mart ayında yüzde 2 seviyesinde gerçekleşti.